تصور کنید مقصدی را انتخاب کردهاید که در آن تاریخ چندهزارساله با مدرنیته اروپایی ترکیب شده، کافههای دنج خیابانی حالوهوای پاریس را تداعی میکنند و از همه مهمتر، برای ورود به آن نیازی به ویزا و کاغذبازیهای اداری ندارید. سفر به ارمنستان دقیقا همان گزینهای است که هم برای بودجههای اقتصادی و هم برای سفرهای لوکس، پاسخی درخور دارد.
ارمنستان، همسایه شمالی ایران، نه تنها به دلیل نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی، بلکه به خاطر لغو روادید (ویزا) برای گردشگران ایرانی، به شاهراهی برای تنفس در فضایی بینالمللی تبدیل شده است. اگر به دنبال مقصدی هستید که صبح را با چشمانداز کوه آرارات آغاز کنید و عصر را در جازکلابهای خیابان آبوویان بگذرانید، این راهنما مخصوص شماست.

بازدید از ارمنستان
ارمنستان کجاست؟ جغرافیای همسایه شمالی ایران
قبل از اینکه چمدانها را ببندید، بیایید نگاهی دقیقتر به نقشه بیندازیم. ارمنستان (Armenia) کشوری کوهستانی و محصور در خشکی است که در منطقه قفقاز جنوبی، درست در مرز میان آسیا و اروپا قرار گرفته است. این موقعیت استراتژیک باعث شده تا ارمنستان پلی میان فرهنگ شرق و غرب باشد.
ارمنستان از شمال با گرجستان، از شرق با جمهوری آذربایجان، از غرب با ترکیه و از جنوب با ایران و نخجوان هممرز است. برای ما ایرانیها، ارمنستان فقط یک کشور خارجی نیست؛ بلکه همسایه شمالی ماست که از طریق مرز زمینی نوردوز (در استان آذربایجان شرقی) به آن متصل میشویم.
این مرز مشترک ۳۵ کیلومتری روی رود ارس، مهمترین دلیل رونق سفرهای زمینی از ایران است. پایتخت این کشور، شهر تاریخی و زیبای ایروان است که فاصله نسبتا کمی با مرز ایران دارد و قلب تپنده گردشگری این سرزمین محسوب میشود.

ارمنستان روی نقشه
آب و هوای ارمنستان و بهترین زمان سفر
ارمنستان کشوری چهارفصل است که هر بازه زمانی از سال، چهرهای متفاوت و منحصربهفرد از آن را به نمایش میگذارد. انتخاب بهترین زمان سفر به ارمنستان کاملا به هدف شما بستگی دارد؛ آیا به دنبال پیادهروی در هوای ملایم هستید یا هیجان اسکی روی برف؟ برای درک بهتر شرایط آب و هوایی، فصول مختلف را به تفکیک بررسی میکنیم:
- بهار (نوروز تا خرداد)
این فصل، فصل بیداری طبیعت است. اگر برای نوروز برنامهریزی میکنید با هوایی خنک، شکوفههای گیلاس و شهری پر از توریست مواجه خواهید شد. بارانهای بهاری در این فصل رایج است، پس چتر فراموش نشود.
- تابستان (تیر تا شهریور)
گرمترین فصل سال که دمای هوا در ایروان گاهی به ۳۵ تا ۴۰ درجه میرسد. اما جاذبه اصلی این فصل، جشن آب ارمنستان یا وارداوار (Vardavar) است که در اواسط تابستان برگزار میشود و شهر را به یک میدان آببازی بزرگ تبدیل میکند.
- پاییز (مهر و آبان)
حرفهایهای سفر، پاییز را برای سفر به ایروان پادشاه فصلها میدانند. هوا نه گرم است و نه سرد؛ شهر با برگهای زرد و نارنجی فرش شده و جشنوارههای غذا و نوشیدنی در اوج خود هستند.
- زمستان (دی تا اسفند)
اگر عاشق برف و ورزشهای زمستانی هستید، زمستان بهترین زمان سفر است. پیست اسکی تساغکادزور در ۶۰ کیلومتری ایروان، با امکانات بینالمللی و قیمت بسیار مناسبتر از اروپا، میزبان شما خواهد بود.
در نهایت، اگر به دنبال آب و هوای ایدهآل برای گشتونوار شهری هستید، اردیبهشت و مهر بهترین ماهها هستند؛ اما اگر شور و هیجان فستیوالها را میخواهید، تابستان و جشن کریسمس در ارمنستان را از دست ندهید.

سفر به ارمنستان
سفر زمینی به ارمنستان بهتر است یا هوایی؟
یکی از بزرگترین مزیتهای سفر به این کشور، تنوع راههای دسترسی به آن است. شما میتوانید بسته به بودجه و زمان خود، بین یک سفر هوایی راحت یا یک ماجراجویی زمینی مسیر دلخواهتان را انتخاب کنید. اینجا این دو روش رایج را در کفه ترازو قرار میدهیم.
سفر هوایی به ارمنستان؛ سریع و راحت
راحتترین و سریعترین راه برای رسیدن به ایروان، خرید بلیط هواپیما ایروان است. پروازهای تهران به ایروان معمولا از فرودگاه امام خمینی انجام میشود و در شرایط عادی حدود ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه زمان میبرد. شما در فرودگاه بینالمللی زوارتنوتس (Zvartnots) که معماری مدرنی دارد، فرود میآیید و با یک تاکسی ۲۰ دقیقهای به مرکز شهر میرسید. این روش برای کسانی که محدودیت زمانی دارند یا با کودکان سفر میکنند، بهترین گزینه است.

سفر به ارمنستان
سفر زمینی به ارمنستان؛ ارزان اما طولانی
دومین روش، سفر زمینی به ارمنستان است که باز هم چالشها و زیباییهای خاص خود را دارد. برای پیمودن مسیر زمینی ایران تا ارمنستان دو راه پیش رو دارید:
- اتوبوس VIP
اتوبوسهای تهران-ایروان معمولا از ترمینال غرب یا بیهقی حرکت میکنند. مسیر سفر از تهران تا تبریز، سپس جلفا و در نهایت مرز نوردوز است. کل مسیر حدود ۲۲ تا ۲۴ ساعت طول میکشد. اتوبوسها راحت هستند اما معطلی در مرز برای بازرسی چمدانها اجتنابناپذیر است.
- ماشین شخصی
اگر عاشق رانندگی در جادههای کوهستانی هستید، سفر با ماشین شخصی برای شما ایدهآل ست. باید قبل از سفر گواهینامه بینالمللی و کاپوتاژ خودرو (مجوز خروج ماشین) را تهیه کنید. جادههای ارمنستان (مخصوصا بعد از مرز مقری) کوهستانی، پیچدرپیچ و گاهی مهآلود هستند، بنابراین مهارت رانندگی و سلامت خودرو بسیار حیاتی است.
انتخاب بین زمین و هوا به اولویت شما بستگی دارد: «زمان» یا «هزینه»؟ اگر اولویت شما کاهش هزینههاست و از تماشای مناظر کوهستانی لذت میبرید، سفر زمینی با اتوبوس گزینهای اقتصادی و خاطرهانگیز خواهد بود.
هزینه سفر به ارمنستان و برآورد کلی قیمت ها
اما برای سفر به ارمنستان چقدر با خودمان پول ببریم؟ هزینه های سفر به ارمنستان با توجه به نوسانات ارز اکنون بخش بزرگی از دغدغه مسافران را تشکیل میدهد و داشتن یک تخمین دقیق از هزینهها برای برنامهریزی سفر ضروری خواهد بود. واحد پول ارمنستان درام (AMD) است، اما توصیه میکنیم از ایران دلار ببرید و در صرافیهای ایروان (که به وفور یافت میشوند) آن را چنج کنید.
در جدول زیر، ریز هزینههای تقریبی سفر به ازای هر نفر آمده است (قیمتها تقریبی اما طبق آخرین تغییرات است):
نوع هزینه | سفر اقتصادی (Backpacker) | سفر متوسط (نرمال) | سفر لوکس |
بلیط رفت و برگشت (هوایی) | ۱۰ - ۱۲ میلیون تومان | ۱۲ - ۱۵ میلیون تومان | ۱۵+ میلیون تومان (بیزنس/فوری) |
بلیط رفت و برگشت (زمینی) | ۳ - ۴ میلیون تومان | ۳ - ۴ میلیون تومان | - |
اقامت (هر شب) | ۵۰۰ هزار - ۱ میلیون (هاستل) | ۲ - ۴ میلیون (هتل ۳-۴ ستاره) | ۶+ میلیون (هتل ۵ ستاره) |
خوراک (روزانه) | ۳۰۰ - ۵۰۰ هزار تومان | ۸۰۰ هزار - ۱.۵ میلیون تومان | ۲.۵+ میلیون تومان |
حمل و نقل داخل شهری | ۵۰ هزار تومان (مترو/اتوبوس) | ۲۰۰ هزار تومان (تاکسی آنلاین) | ۵۰۰+ هزار تومان (تاکسی دربست) |
عوارض خروج از کشور | ۵۲۰ هزار تومان (سفر اول) | ۷۸۰ هزار تومان (سفر دوم) | ۱.۰۴۰.۰۰۰ تومان (سفر سوم+) |
قیمت تور ارمنستان معمولا بهصرفهتر از سفر انفرادی تمام میشود، زیرا آژانسهای مسافرتی مانند الفبای سفر، پروازها و هتلهای تور ایروان را با نرخ عمده رزرو میکنند.
جاهای دیدنی ارمنستان از کاسکاد تا معبد گارنی
ارمنستان موزهای روباز است که هر گوشهاش داستانی از تاریخ و فرهنگ را روایت میکند. جاهای دیدنی ارمنستان را میتوان به دو بخش داخل شهر ایروان و خارج از شهر تقسیم کرد. برای تجربه کامل، باید ترکیبی از هر دو را در برنامه خود بگنجانید. برخی از جاذبههای ایروان عبارتند از:
- میدان جمهوری (Republic Square)
قلب ایروان که با ساختمانهای صورتیرنگ از جنس سنگ توف و فوارههای موزیکال معروفش شناخته میشود. شبگردی در این میدان از واجبات سفر است.

میدان جمهوری
- هزار پله یا کاسکاد (Cascade)
کاسکاد یک راه پله عظیم و هنری است که مرکز شهر را به پارک پیروزی وصل میکند. در طبقات مختلف آن آثار هنری مدرن قرار دارد و از بالای آن منظرهای بینظیر از شهر و کوه آرارات را خواهید دید.

هزار پله یا کاسکاد
- مجسمه مادر ارمنستان
در پارک پیروزی قرار دارد و نماد قدرت و ایستادگی زنان ارمنی است. موزه نظامی نیز در پایه این مجسمه قرار دارد.

مجسمه مادر
جاذبه های تاریخی خارج از شهر
تعدادی از مهمترین جاهای دیدنی شهرهای ارمنستان که خارج از ایروان قرار گرفتهاند عبارتند از:
- معبد گارنی (Garni Temple)
تنها بازمانده دوران بتپرستی در ارمنستان که معماری یونانیمآب دارد. این معبد حدود ۳۰ کیلومتر با ایروان فاصله دارد.

معبد گارنی
- کلیسای گغارد (Geghard Monastery)
صومعهای شگفتانگیز در بین کلیساهای ارمنستان که بخشی از آن در دل کوه تراشیده شده و از میراث جهانی ثبتشده در یونسکو است. آکوستیک صدای داخل کلیسا شما را مسحور خواهد کرد.

کلیسای گغارد
- دریاچه سوان (Lake Sevan)
یکی از بزرگترین دریاچههای آب شیرین کوهستانی جهان. در تابستان برای شنا و تفریحات آبی و در زمستان برای تماشای منظره یخزده و خوردن ماهی قزلآلای ایشخان عالی است.

دریاچه سوان
برای بازدید از این مکانها، استفاده از تورهای روزانه یا تاکسیهای دربستی پیشنهاد میشود. اگر با تور ارمنستان سفر کنید، معمولا گشتهای شهری رایگان یا آپشنال برای بازدید از این مکانها در نظر گرفته میشود.
تفریحات ارمنستان؛ هیجان در پارک آبی و شبگردی
سفر به ارمنستان فقط به بازدید از کلیساها ختم نمیشود. این کشور برای جوانان و خانوادهها تفریحات هیجانانگیزی تدارک دیده است که آدرنالین خونتان را بالا میبرد. چند مورد از بهترین تفریحات ارمنستان عبارتند از:
- زیپلاین یل اکستریم پارک (Yell Extreme Park): واقع در منطقه ینوکاوان، جایی که میتوانید طولانیترین زیپلاینها، اسبسواری و پاراگلایدر را در دل جنگل تجربه کنید.
- پارک آبی دنیای آب ایروان (Water World): این مجموعه دارای دو بخش روباز (برای تابستان) و سرپوشیده (آکواتک) است که در تمام فصول قابل استفاده است و سرسرههای هیجانانگیزی دارد.
- کافهگردی و تفریحات شبانه: خیابانهای ایروان، بهویژه خیابان شمالی ایروان (Northern Avenue) و اطراف کاسکاد، تا پاسی از شب زنده هستند. کافههای جاز، کلابها و رستورانهای با موسیقی زنده، فضایی پرانرژی برای شبگردی فراهم میکنند.
این تنوع باعث میشود ارمنستان مقصدی باشد که هیچکس در آن حوصلهاش سر نمیرود؛ چه عاشق تاریخ باشید و چه شیفته هیجان.

تفریحات ارمنستان
بهترین هتل های ارمنستان برای اقامت گردشگران
انتخاب محل اقامت میتواند کیفیت سفر شما را دگرگون کند. هتل های ارمنستان در ایروان طیف وسیعی از اقامتگاهها را از هتلهای لوکس ۵ ستاره تا هاستلهای ارزانقیمت ارائه میدهد. در اینجا ۳ دسته از بهترین گزینهها را معرفی میکنیم:
- هتلهای لوکس (۵ ستاره): هتل مریوت (Marriott) در میدان جمهوری و گرند هتل (Grand Hotel) گزینههایی برای کسانی هستند که به دنبال بالاترین سطح خدمات، استخر، اسپا و صبحانههای شاهانه هستند.
- هتلهای میانرده (۳ و ۴ ستاره): هتل آنی پلازا (Ani Plaza)، هتل اپرا سوئیت و هتل ایبیس گزینههایی بسیار محبوب با قیمت معقول، تمیزی عالی و دسترسی مناسب هستند. بسیاری از تورهای الفبای سفر روی این هتلها بسته میشوند.
- هاستلها و هتلهای اقتصادی: اگر بودجه محدودی دارید، هاستلهایی مثل Envoy یا Kantatar در مرکز شهر، تختهای تمیز و فضای اشتراکی دوستانهای را با قیمتی بسیار پایین ارائه میدهند.
بهترین منطقه برای اقامت، مرکز شهر یا همان کنتورن (Kentron) است، زیرا به اکثر جاذبهها دسترسی پیاده دارید.

اقامت در هتلهای ارمنستان
غذاهای ارمنستان؛ طعمهایی که نباید از دست بدهید
شکمگردی بخش جداییناپذیر سفر به ارمنستان است. فرهنگ غذایی این کشور شباهتهای زیادی به ذائقه ایرانی دارد. هرچند تفاوت غذاهای معروف ارمنستان با ما این است که آنها با ادویهها و سبزیجات معطر کوهستانی خاص خودشان، طعمی متفاوت خلق میکنند. چند غذای ستارهدار که حتما باید امتحان کنید:
- دلمه (Tolma): ارمنیها استاد درست کردن دلمه هستند، چه دلمه برگ مو و چه دلمه سبزیجات. معمولا با سس ماست و سیر سرو میشود.
- خوروواتس (Khorovats): همان کباب ارمنی است که با گوشت خوک یا بره تهیه میشود. طعم دودی و تازگی گوشت در ارمنستان بینظیر است.
- نان لواش: نان لواش ارمنی در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شده است. تماشای پخت آن در تنورهای زیرزمینی و خوردن آن با پنیر محلی لذتبخش است.
- گاتا (Gata): شیرینی سنتی و خوشمزه ارمنی که با چای یا قهوه سرو میشود و مغزی شیرین و کرهای دارد.
- خاش (Khash): غذایی شبیه به کلهپاچه که آیینی سنتی دارد و معمولا صبحهای زود در زمستان خورده میشود.

غذاهای ارمنستان
بهترین رستوران های ارمنستان برای شکم گردی
حالا که با غذاها آشنا شدید، بد نیست بدانید که ایروان رستورانهایی دارد که هم از نظر کیفیت غذا و هم طراحی داخلی، شما را شگفتزده میکنند. برخی از بهترین رستوران های ایروان را در ادامه معرفی میکنیم تا غذاهای دلخواهتان را آنجا امتحان کنید:
- رستوران لواش (Lavash): یکی از محبوبترین رستورانها در خیابان تومانیان که صبحانههای معروف و نان داغ تنوریاش زبانزد است.
- رستوران شریپ (Sherep): اولین رستوران در ایروان با آشپزخانه باز (Open Kitchen) که میتوانید مراحل پخت غذای خود را ببینید. سرآشپزهای بینالمللی و کیفیت بالای غذا، آن را به گزینهای لوکس تبدیل کرده است.
- تاربران (Tavern Yerevan): اگر به دنبال فضای سنتی، موسیقی زنده فولکلوریک و غذاهای اصیل ارمنی هستید، شعبههای مختلف این رستوران بهترین انتخاب هستند.
اگر دلتان برای قرمهسبزی یا کباب کوبیده تنگ شد، رستورانهایی مثل آریا یا شیروان در ایروان غذاهای باکیفیت ایرانی سرو میکنند.

رستوران شریپ
حمل و نقل عمومی در ارمنستان؛ مترو، تاکسی یا مارشروتکا؟
جابجایی در ایروان ارزان و راحت است. سیستم حمل و نقل عمومی شامل مترو، اتوبوس و تاکسی است که هر کدام مزایای خود را دارند. برای مدیریت هزینهها و زمان بهتر است با سیستم حملونقل ایروان آشنا شوید تا بهترین انتخاب را بسته به بودجه و اهداف گردشگری خود داشته باشید:
- اپلیکیشنهای تاکسی: بهترین و بیدردسرترین راه، استفاده از اپلیکیشنهای یاندکس (Yandex Go) و GG است. این اپلیکیشنها شبیه اسنپ هستند، قیمت را از قبل مشخص میکنند و نیاز به چانهزنی با راننده ندارید. هزینه تاکسی در ایروان نسبت به بسیاری از کشورهای توریستی ارزان است.
- مترو ایروان: متروی ایروان تنها یک خط دارد که شمال و جنوب شهر را به هم وصل میکند. ایستگاه میدان جمهوری دقیقا در مرکز شهر است. هزینه بلیط مترو بسیار ارزان (۱۰۰ درام) است و تجربهای نوستالژیک از دوران شوروی را القا میکند.
- مارشروتکا (Marshrutka): ونهای سفید یا زرد رنگی که در تمام سطح شهر تردد میکنند. کرایه آنها ۱۰۰ درام است و مقاصد روی شیشه آنها (به زبان ارمنی و گاهی روسی) نوشته شده است. اگر زبان بلد نیستید، شاید استفاده از آنها کمی گیجکننده باشد.
شما میتوانید برای بازدید از جاهای دیدنی ایروان هر کدام از این روشها را که به بودجه و برنامهریزیهایتان در سفر نزدیکتر است انتخاب کنید.

حمل و نقل عمومی در ارمنستان
وضعیت سیمکارت و اینترنت در سفر به ارمنستان
داشتن اینترنت در سفر، مخصوصا برای مسیریابی و اشتراکگذاری عکسها در اینستاگرام، حیاتی است. خوشبختانه اینترنت موبایل در ارمنستان سرعت بالا و قیمت مناسبی دارد.
- اپراتورها: سه اپراتور اصلی Viva-MTS ،Team Telecom و Ucom در ارمنستان فعالیت میکنند. پوشش دهی Viva-MTS معمولا بهتر است.
- خرید سیمکارت: به محض ورود به فرودگاه یا در شعب سطح شهر (که بسیار زیاد هستند) میتوانید با ارائه پاسپورت، سیمکارت توریستی بخرید. بستههای اینترنت نامحدود چند روزه گزینههای محبوبی برای گردشگران هستند.
- وایفای رایگان: در اکثر کافهها، رستورانها، هتلها و حتی برخی پارکهای عمومی ایروان، وایفای رایگان و پرسرعت در دسترس است.
استفاده از رومینگ اپراتورهای ایرانی در ارمنستان معمولا هزینه بسیار بالایی دارد؛ بنابراین خرید سیمکارت محلی به شدت مقرونبهصرفهتر است.

خرید سیمکارت در ارمنستان
بهترین روش سفر به ارمنستان؛ تور مسافرتی
شاید بپرسید بهتر است خودمان به ارمنستان برویم یا با تور؟ اگرچه سفر شخصی (Solo Travel) جذابیتهای خود را دارد، اما در مقصدی مثل ارمنستان، سفر با تور مزایای غیرقابل انکاری دارد که نمیتوان نادیدهشان گرفت:
- زبان و ارتباطات: زبان رسمی مردم ارمنی است و بسیاری از رانندگان یا فروشندگان مسن فقط روسی میدانند. تور لیدرهای فارسیزبان در تمام مراحل همراه شما هستند و نقش مترجم و راهنما را بازی میکنند.
- کاهش هزینهها: آژانسها هتلها و پروازها را چارتر میکنند، بنابراین هزینه نهایی پکیج تور اغلب کمتر از مجموع رزروهای تکی شما میشود.
- امنیت و پشتیبانی: در صورت بروز هرگونه مشکل (پزشکی، گم شدن مدارک و...)، پشتیبانی آژانس و بیمه مسافرتی خیال شما را راحت میکند.
- برنامهریزی دقیق: با تور، شما از زمان خود بهترین استفاده را میبرید. ترانسفر فرودگاهی آماده است و گشتهای شهری برنامهریزی شدهاند.
بنابراین، اگر بار اول است که به ارمنستان سفر میکنید یا به دنبال تجربهای بیدغدغه برای استراحت هستید، رزرو تور ارمنستان عاقلانهترین تصمیم است.
الفبای سفر؛ مطمئن ترین راهنمای سفر به ارمنستان
ارمنستان سرزمینی است که با هر بار سفر، رازی تازه از دل تاریخ و طبیعتش برای شما فاش میکند. از قدم زدن در خیابانهای سنگفرش شده ایروان گرفته تا سکوت معنوی کلیسای گغارد، همه چیز دست به دست هم میدهد تا سفری خاطرهانگیز را تجربه کنید. حالا که میدانید ارمنستان کجاست، چه جاذبههایی دارد و چقدر هزینه برمیدارد، وقت آن است که چمدانها را ببندید.
الفبای سفر به عنوان مجری مستقیم تورهای ارمنستان، با ارائه متنوعترین پکیجهای تور و بهترین قیمت هتل همراه شماست تا رویای این سفر را محقق کند. فرصت را برای تعطیلات پیش رو از دست ندهید و برای مشاهده آفرهای ویژه و رزرو تور ارمنستان با بهترین نرخ بازار با کارشناسان ما تماس بگیرید.