جستجو در مجله گردشگری
دستهبندی ها
قلعه روملی حصار استانبول | نکته های مهم بازدید
در این مقاله میخوانید
[ نمایش ]قلعه روملی حصار یکی از برجستهترین آثار تاریخی استانبول است که بر کرانه اروپایی تنگه بسفر جای گرفته. این قلعه باشکوه، نه تنها یادگاری از دوران پرشکوه امپراتوری عثمانیست، بلکه یکی از پرطرفدارترین جاذبههای گردشگری این شهر تاریخی نیز بهشمار میرود. قلعه روملی حصار با موقعیتی استراتژیک، نقش تعیینکنندهای در فتح قسطنطنیه توسط سلطان محمد فاتح ایفا کرده است. در این مقاله قصد داریم نگاهی جامع به تاریخچه، موقعیت جغرافیایی، و جذابیتهای امروزی این دژ پرابهت بیندازیم.
قلعه روملی حصار در بخش اروپایی شهر استانبول و درست در کناره تنگه بسفر واقع شده است. این دژ تاریخی در منطقه ساریر (Sarıyer) قرار دارد و از آنجا چشماندازی بینظیر به آبهای نیلگون بسفر دیده میشود. اگر نگاهی به نقشه گوگل مپ بیندازید، میتوانید قلعة روملي حصار اسطنبول را در باریکترین نقطه تنگه بیابید؛ جایی که بسفر به کمعرضترین حالت خود میرسد و این خود نشان از انتخاب هوشمندانه موقعیت قلعه برای اهداف امروزه نیز این موقعیت استراتژیک، آن را به یکی از مهمترین جاهای دیدنی ترکیه تبدیل کرده است.
قلعه روملی حصار در سال ۱۴۵۲ میلادی، در آستانهی حمله به قسطنطنیه، به فرمان سلطان محمد دوم، ملقب به محمد فاتح، ساخته شد. هدف از ساخت این دژ عظیم، کنترل کامل تنگه بسفر و جلوگیری از رسیدن کمکهای دریایی به امپراتوری بیزانس بود. محل ساخت قلعه بهگونهای انتخاب شد که باریکترین نقطه بسفر را در بر بگیرد و ارتباط دریایی قسطنطنیه با دریای سیاه را قطع کند.
برای تسریع روند ساخت، محمد فاتح سه وزیر ارشد خود را مأمور اجرای پروژه کرد. قلعه در مدتزمان خارقالعادهای ساخته شد: تنها چهار ماه. این سرعت در قرن پانزدهم، یک شاهکار مهندسی و لجستیکی بهحساب میآمد. قلعه روملی حصاری با سه برج اصلی و دیوارهای قطور و بلند، بهگونهای طراحی شده بود که هر کشتی بیگانه، بدون اجازه عبور از تنگه، بهراحتی در تیررس توپخانه قلعه قرار میگرفت.
این سازهی نظامی، نقش کلیدی در محاصره و در نهایت فتح قسطنطنیه ایفا کرد. زمانی که قلعه آماده شد، سلطان محمد بهکمک آن توانست ارتباط شهر را با جهان بیرون قطع کند و راه برای ورود ارتش عثمانی به پایتخت بیزانس باز شود. قلعه روملی حصار بهنوعی نقطه شروع سقوط امپراتوری بیزانس و تولد دورهی جدید عثمانی بود.
پس از فتح استانبول، قلعه روملی حصار در استانبول همچنان کاربرد نظامی خود را حفظ کرد، اما با گذر زمان، کاربردهای آن تغییر یافت. در دورههایی، این قلعه به زندان تبدیل شد؛ در زمانهایی دیگر متروک شد. بخشهایی از آن در زلزلههای بزرگ استانبول آسیب دید و تا مدتی مورد بیتوجهی قرار گرفت.
در دهههای اخیر، دولت ترکیه با هدف حفظ میراث فرهنگی، عملیات مرمت و بازسازی قلعه را آغاز کرد. امروز قلعه روملی حصار ترکیه نهتنها نمادی از قدرت نظامی عثمانی است، بلکه بهعنوان یکی از جاهای دیدنی استانبول شناخته میشود.
قلعه روملی حصار ترکیه
معماری قلعه روملی از ویژگیهایی برخوردار است که آن را به یکی از شاهکارهای مهندسی نظامی در دوران عثمانی تبدیل کرده است. در ادامه با مهمترین عناصر معماری این بنا آشنا میشویم:
در قلعه روملی حصار استانبول سه برج اصلی وجود دارد که هر کدام به یکی از وزیران سلطان محمد فاتح سپرده شده بود. این برجها از نظر پلان و ساختار، کاملاً با یکدیگر متفاوتاند. این تنوع در طراحی نه تنها نشاندهنده نوآوری در معماری نظامی عثمانی است، بلکه به لحاظ دفاعی نیز پوشش زاویهای مؤثری به قلعه میبخشید.
یکی از ویژگیهای بارز قلعه روملی حصار ترکیه، استفاده هوشمندانه از پستیبلندیهای طبیعی زمین است. دیوارها با شیب زمین هماهنگ ساخته شدهاند و در برخی نقاط، حتی به صخرههای طبیعی تکیه دارند. ضخامت دیوارها در برخی بخشها به ۳ متر میرسد و بلندی آنها تا ۱۵ متر ادامه دارد؛ ویژگیهایی که باعث مقاومت بالا در برابر حملات مستقیم میشد.
قلعه روملی حصار
معماری قلعه به گونهای طراحی شده که با کمترین تعداد نگهبان، بیشترین پوشش دفاعی را فراهم میکند. ساختار دیوارها و برجها طوری تنظیم شده که تمام مسیر آبی مقابل را زیر نظر دارد. این نکته از دلایل مهمیست که قلعه روملی حصار در استانبول را بهعنوان یکی از دقیقترین پروژههای نظامی عثمانی معرفی کرده است.
قلعه دارای چندین ورودی، راهپله سنگی پیچدار و مسیرهای مخفی بوده است که نگهبانان بتوانند در مواقع خطر بهسرعت از بخشی به بخش دیگر منتقل شوند. این مسیرهای داخلی، بهخوبی در میان برجها و دیوارها مخفی شدهاند و بازدید از آنها امروزه نیز برای گردشگران بسیار جذاب است. قلعه روملی حصاری در واقع همانقدر که از بیرون خشن و نفوذناپذیر به نظر میرسد، از درون هوشمندانه و پرجزئیات است.
در ساخت قلعه ی روملی حصار از سنگهای آهکی محلی، آجر و ملات سنتی استفاده شده که استحکام بالا و طول عمر زیادی دارند. استفاده از مصالح طبیعی، هم از نظر اقتصادی مقرونبهصرفه بود، و هم قلعه را در برابر تغییرات آبوهوایی بسفر مقاوم میکرد. جالب است که این مصالح هنوز هم بخش بزرگی از دیوارها و برجها را در وضعیت نسبتاً سالم حفظ کردهاند.
قلعه روملی حصار در استانبول
قلعه روملی حصار استانبول نه فقط یک دژ نظامی، بلکه یک سازه چندلایه و هدفمند است که هر بخش آن عملکردی خاص و حیاتی داشته است. معماران عثمانی، با درک عمیق از ساختارهای دفاعی، این قلعه را بهگونهای طراحی کردند که تمام امکانات لازم برای کنترل نظامی، اسکان نیروها، مراقبت و حتی نیایش در دل آن گنجانده شود. در ادامه، با مهمترین قسمتهای قلعه آشنا میشویم:
سه برج اصلی قلعه به نامهای زاگنوس پاشا، ساروچا پاشا و خلیل پاشا، از چشمگیرترین و مهمترین بخشهای قلعه هستند. این برجها به ترتیب در شمال، شرق و جنوب قلعه قرار دارند و هر یک به یکی از وزیران محمد فاتح سپرده شده بود.
برج ساروچا پاشا بلندترین برج قلعه است و پلان آن دایرهای شکل است. این برج مشرف به تنگه بسفر ساخته شده و مهمترین نقطه برای نظارت دریایی بهشمار میرفته است.
برج خلیل پاشا در بخش جنوبی قلعه قرار دارد و طراحی هشتضلعی دارد. این برج نقش پشتیبان در پوشش حملات از خشکی را ایفا میکرد.
برج زاگنوس پاشا که مستطیلیشکل است، در شمال قلعه واقع شده و مسئولیت کنترل ورودیهای خشکی را برعهده داشت.
این برجها با دیوارهایی قطور به یکدیگر متصل هستند و امکان دیدهبانی و شلیک از تمامی جهات را فراهم میکردند.
دیوارهای قلعه که سه برج را بههم متصل میکنند، بهعنوان ستون فقرات سازه عمل میکردند. این دیوارها، علاوه بر داشتن مسیرهای پنهان برای جابجایی سریع نیروها، در بخش بالایی خود مسیرهایی برای دیدهبانی داشتند. ضخامت دیوارها در برخی نقاط به سه متر میرسید و بهگونهای طراحی شده بود که در برابر توپخانه دشمن نیز مقاوم باشد. از بالای این دیوارها، میتوانستند با استفاده از منجنیق یا توپهای ابتدایی آن دوره، به مهاجمان حمله کنند.
روملی حصار استانبول
در فاصله میان دیوارهای اصلی، چندین برجک کوچکتر نیز وجود دارد که برای نگهبانی و دیدبانی مستمر ساخته شدهاند. این برجکها اغلب یک یا دو طبقه داشتند و با راهپلههایی باریک به سطح دیوار متصل میشدند. برخی از آنها محفظههای تیراندازی، فضاهای ذخیره آذوقه یا نقاط استراحت کوتاه برای نگهبانان داشتند. طراحی این برجکها بهگونهای است که ضمن پوشش دادن زوایای کور، کمترین فضای اشغال را دارند.
ورود و خروج از قلعه از طریق چند دروازهی محکم صورت میگرفت. مهمترین دروازه در بخش جنوبغربی قلعه قرار داشت و با درهای چوبی ضخیم و یراقآلات آهنی محافظت میشد. این دروازه که گاه از آن با عنوان «دروازه فرمانده» یاد میشود، مسیر ورود نیروهای نظامی، آذوقه، و اسلحه به درون قلعه بوده است. در شرایط اضطراری، این دروازهها با دروازههای فرعی جایگزین میشدند که کوچکتر و پنهانیتر بودند؛ برای خروج اضطراری یا ورود بیسروصدا در زمان شب.
یکی از ویژگیهای خاص قلعه روملی حصار ترکیه وجود مسجدی کوچک در دل قلعه است. این مسجد در نزدیکی برج ساروچا پاشا ساخته شده و بهعنوان مکان عبادت سربازان و فرماندهان قلعه عمل میکرد. ساخت مسجد در دل یک سازه نظامی، نشاندهنده پیوند میان دین و سیاست در ساختار حکومتی عثمانی بود. هرچند امروز از بنای اصلی مسجد چیز زیادی باقی نمانده، اما پایهها و محراب آن هنوز در محوطه قابل مشاهدهاند و نشانههایی از کاشیکاری ساده و سنگفرشهای قدیمی در اطراف آن دیده میشود.
برای تأمین آب، درون قلعه چندین آبانبار سنگی ساخته شده بود که آب باران را جمعآوری و ذخیره میکردند. این آبانبارها در مواقع محاصره، حیات قلعه را حفظ میکردند. برخی از این مخازن زیرزمینی هنوز پابرجا هستند و گردشگران تور استانبول میتوانند از آنها بازدید کنند. مسیر دسترسی به برخی از آنها از طریق راهروهای مخفی صورت میگرفته است.
در میان سه برج و دیوارهای پیرامونی، فضایی باز وجود دارد که بهعنوان حیاط مرکزی قلعه شناخته میشود. این فضا، محل استقرار نیروها، تمرینات نظامی، و گاه برپایی جلسات بوده است. امروزه این حیاط، با چمنکاری و سنگفرش، به یک فضای گردشگری و محل برگزاری کنسرتهای روباز تبدیل شده است.
قلعه روملی حصار
با گذشت بیش از پنج قرن از ساخت قلعه روملی حصار در استانبول، بخشهایی از این سازه عظیم نظامی هنوز هم با شکوه و استواری پابرجا هستند و هر سال هزاران گردشگر را جذب خود میکنند. علیرغم فرسایش طبیعی، زلزلهها، و تغییرات تاریخی، این قلعه همچنان روح زندهای از دوران عثمانی را در خود حفظ کرده است.
سه برج بزرگ قلعه هنوز هم با استواری در جای خود ایستادهاند. دیوارهای متصلکننده نیز تا حد زیادی حفظ شدهاند و مسیرهای دیدبانی، راهپلههای سنگی و برجکهای نگهبانی همچنان قابل مشاهدهاند.
امروزه محوطه داخلی و اطراف قلعه، با درختان بلند، بوتههای سبز و گلکاریهای فصلی، به یک فضای سرسبز و دلنشین تبدیل شده است. در طول مسیرهای بازدید، نیمکتهایی برای استراحت تعبیه شده و گردشگران میتوانند در دل سکوتی مطبوع و سایه درختان، از زیبایی فضای اطراف لذت ببرند.
شاید چشمنوازترین چیزی که امروز از این قلعه باقی مانده، منظره حیرتانگیز تنگه بسفر باشد. از بالای دیوارهای قلعه یا برجها، میتوان تنگهی فیروزهای بسفر را در یکی از باریکترین نقاط آن مشاهده کرد؛ جایی که کشتیها از فاصلهای نزدیک عبور میکنند و نمای مدرن شهر با تاریخ درهمتنیده میشود.
تماشای تنگه بسفر از قلعه روملی حصار
قلعه روملی حصار تنها یک بنای تاریخی نیست، بلکه مجموعهای از دیدنیها، تجربههای فرهنگی و چشماندازهای خیرهکننده است که آن را به یکی از محبوبترین جاذبههای گردشگری استانبول تبدیل کردهاند. برخی از مهمترین جاذبههای این قلعه برای بازدیدکنندگان:
تماشای برجها و دیوارهای تاریخی: قدم زدن در کنار برجهای قرن پانزدهمی و لمس سنگهای کهن، تجربهای است که گردشگران را مستقیماً به قلب تاریخ عثمانی میبرد.
چشمانداز پانورامای تنگه بسفر: از بالای دیوارهای قلعه میتوان نمایی تماشایی از تنگه بسفر را دید؛ یکی از زیباترین مناظر آبی استانبول، درست در جایی که اروپا و آسیا به هم میرسند.
فضای سبز و باغچههای آرامشبخش: محوطه داخلی قلعه با درختان بلند، گلهای فصلی و سکوت دلپذیر، فرصتی عالی برای استراحت و عکاسی فراهم میکند.
عکاسی در فضایی تاریخی و شاعرانه: ترکیب دیوارهای سنگی، پلههای مارپیچ، سایهروشنهای نور خورشید و پسزمینه بسفر، این مکان را به بهشتی برای علاقهمندان به عکاسی تبدیل کرده است.
برگزاری رویدادهای فرهنگی و کنسرتها: در آمفیتئاتر کوچک داخل قلعه، گاهی کنسرتها و برنامههای هنری برگزار میشود که حالوهوایی تازه به بازدید اضافه میکند.
بازدید از مسجد تاریخی داخل قلعه: با وجود ویرانی بخشی از آن، بقایای مسجد قلعه یادآور حضور مذهب در ساختار نظامی آن دوران است و برای علاقهمندان به تاریخ مذهبی، نقطهای قابل توجه بهشمار میرود.
بهترین زمان سفر به استانبول برای بازدید از قلعه روملی حصار، فصل بهار (فروردین تا خرداد) و اوایل پاییز (مهر و آبان) است؛ زمانی که هوا ملایم و مطبوع است، فضای سبز اطراف قلعه در زیباترین حالت خود قرار دارد و چشمانداز تنگه بسفر در نور طبیعی جلوهای خیرهکننده پیدا میکند. تابستان نیز با وجود طولانی بودن روزها، بهدلیل گرمای شدید و ازدحام گردشگران، برای برخی افراد خستهکننده خواهد بود. زمستان بهدلیل سرما و احتمال بارندگی، زمان چندان مناسبی برای بازدید نیست، مگر آنکه بهدنبال محیطی خلوت و تجربهای متفاوت باشید.
قلعه روملی حصار نهتنها خود یک مقصد جذاب گردشگری است، بلکه در منطقهای واقع شده که پر از جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی دیگر است. برخی از دیدنیترین مکانهای اطراف قلعه عبارتند از:
مسجد اورتاکوی: یکی از زیباترین مساجد استانبول، با معماری نئوباروک و منظره خیرهکننده از بسفر؛ تنها چند دقیقه با خودرو فاصله دارد.
پل بسفروس (پل شهدای ۱۵ ژوئیه): یکی از نمادهای مدرن استانبول که قلعه را به بخش آسیایی شهر متصل میکند و منظرهای تماشایی هنگام غروب دارد.
پارک امیرگان: یکی از بزرگترین و سرسبزترین پارکهای استانبول، با باغهای لاله، درختان تنومند و مسیرهای پیادهروی دلپذیر.
موزه سابانجی: موزهای هنری و فرهنگی در نزدیکی قلعه، با نمایشگاههای دائمی و موقت از هنر کلاسیک و معاصر.
مسجد اورتاکوی استانبول
قلعه روملی حصار در منطقهی ساریر در بخش اروپایی استانبول واقع شده و دسترسی به آن با وسایل حملونقل عمومی و شخصی بسیار آسان است. در ادامه، گزینههای مختلف رسیدن به این قلعه را میبینید:
مترو: با خط M6 مترو استانبول به ایستگاه «بوغازچی اوینیورسیتهسی» (Boğaziçi Üniversitesi) بروید؛ از آنجا تا قلعه حدود ۱۰ دقیقه پیادهروی دارد.
اتوبوس: اتوبوسهای خطوط ۴۲T، ۲۵E، و ۴۳R از نقاط مختلف شهر مانند تقسیم، بشیکتاش و کاباتاش حرکت میکنند و ایستگاههای نزدیک به قلعه دارند.
تاکسی یا تاکسی اینترنتی: آسانترین گزینه برای گردشگران؛ با استفاده از تاکسیهای معمولی یا اپهایی مثل BiTaksi میتوان بهراحتی از هر نقطهای در استانبول به قلعه رسید.
تورهای قایقی بسفر: برخی تورهای قایقسواری روی تنگه بسفر توقف کوتاهی در نزدیکی قلعه دارند و امکان بازدید از آن را بهعنوان بخشی از گشت دریایی فراهم میکنند. در این راستا شاید مطلب راهنمای حمل و نقل عمومی در استانبول نیز به کارتان بیاید.
هزینه بازدید از قلعه روملی حصار برای گردشگران بزرگسال معمولاً حدود ۱۵۰ لیر ترکیه (معادل حدود ۶ یورو) است. کودکان زیر ۱۲ سال معمولاً میتوانند بهصورت رایگان وارد شوند.
بله، بازدید از قلعه روملی حصار استانبول محدود به ساعات مشخصی است. این قلعه همه روزه به جز دوشنبهها از ساعت ۹ صبح تا ۵ یا ۶ عصر باز است. بهطور دقیقتر، در فصل تابستان (۱ آوریل تا ۳۱ اکتبر) معمولاً تا ساعت ۱۹ و در فصل زمستان تا ساعت ۱۷ یا ۱۸:۳۰ برای بازدیدکنندگان پذیرش دارد، و فروش بلیت حداقل نیم ساعت قبل از پایان ساعت کاری متوقف میشود.
بازدید از قلعه روملی حصار تنها به گشتوگذار در بنای تاریخی محدود نمیشود؛ اطراف این قلعه، مکانهای دلنشینی برای استراحت، خوردن یک وعده غذای خوشمزه یا نوشیدن چای با منظره تنگه بسفر وجود دارد. در ادامه، برخی از بهترین رستوران های استانبول را میبینید:
Rumelihisarı İskele Restaurant: رستورانی شیک و کلاسیک با تمرکز بر غذاهای دریایی، درست در کنار آب، با چشمانداز خیرهکنندهای از بسفر.
Kale Cafe & Restaurant: کافهای محبوب در نزدیکی قلعه که برای صبحانههای سنتی ترکی، چای تازه و فضای آرام خود شناخته میشود.
Lokma İstanbul: کافه-رستورانی مدرن با فضای باز، غذاهای ترکی با کیفیت بالا و منظرهای چشمنواز از تنگه؛ مناسب برای ناهار یا عصرانه.
Sade Kahve: یک کافه کوچک اما بسیار پرطرفدار با فضایی صمیمی، قهوه ترک عالی و میزهایی با دید به آب.
Hisar Cafe ve Restoran: رستورانی خانوادگی و خوشمنظره با منویی متنوع شامل صبحانه، کباب، سالاد و غذاهای سبک در کنار بسفر.
کافه و رستورانهای اطراف قلعه روملی حصار
اگر قصد دارید در حوالی قلعه روملی حصاری اقامت داشته باشید، خیالتان راحت باشد؛ منطقه روملی حصار و مناطق اطراف آن (مانند ببک و امیرگان) میزبان بهترین هتل های استانبول و اقامتگاه باکیفیت و متنوع هستند. در ادامه چند گزینه اقامتی مناسب در نزدیکی قلعه روملی حصار معرفی شدهاند:
The Stay Bosphorus Hotel: بوتیکهتلی لوکس در نزدیکی محله اورتاکوی با طراحی داخلی مدرن و دید مستقیم به بسفر؛ فاصلهای کوتاه تا قلعة روملي حصار اسطنبول.
Bebek Hotel by The Stay: یکی از معروفترین هتلهای ساحلی در محله ببک؛ فضای شیک، دسترسی عالی به کافهها و مناسب برای سفرهای زوجی یا لاکچری.
Le Méridien Istanbul Etiler: هتلی پنجستاره در منطقه اتیلر با امکانات کامل رفاهی، تراسهایی با منظره تنگه و فاصلهای کمتر از ۱۰ دقیقه با خودرو تا قلعه روملی حصار استانبول.
Hotel Les Ottomans: اقامتگاهی بسیار مجلل و تاریخی در ساحل بسفر، مناسب برای اقامت خاص، مراسم یا سفرهای تجملی در نزدیکی قلعه روملی.
Emirganlı Suites: مجموعهای از آپارتمانهای مبله در محله امیرگان با فضایی دنج، خانوادگی و اقتصادی؛ گزینهای مناسب برای کسانی که اقامت مستقل و طولانیمدتتر میخواهند.
The Stay Bosphorus
قلعه روملی حصار فراتر از یک سازه نظامی تاریخیست؛ این قلعه یادگار هوش نظامی عثمانیان، مهندسی دقیق و پیوند عمیق میان تاریخ، دین، قدرت و زیباییست.
اگر در جستجوی ترکیبی از تاریخ، طبیعت و فرهنگ عثمانی هستید، بازدید از قلعه روملی حصار ترکیه را در صدر فهرست خود قرار دهید. فرصت را از دست ندهید! با تور ترکیه الفبای سفر، سفری جذاب، راحت و حرفهای را تجربه کنید و با راهنمایان متخصص، قلعه روملی حصار اسطنبول را از زاویهای متفاوت ببینید.
برای آشنایی بیشتر با شهر استانبول نیز میتوانید راهنمای سفر به استانبول را مطالعه کنید.سوالات متداول