سفر هوایی با کودک و نوزاد میتواند هم هیجانانگیز و هم چالشبرانگیز باشد. با کمی برنامهریزی و آمادگی، میتوانید سفری راحت و بدون استرس را برای خود و فرزندتان رقم بزنید. در این راهنما، نکات مهم و ضروری برای سفر هوایی با کودکان را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید با خیالی آسوده به سفر بروید. از انتخاب صندلی مناسب و بستهبندی وسایل ضروری گرفته تا سرگرم کردن کودک در طول پرواز و مدیریت شرایط اضطراری، همه چیز را در این راهنما خواهید یافت. با ما همراه باشید تا سفری خاطرهانگیز را برای خود و خانوادهتان رقم بزنید.

سفر هوایی با کودک
هواپیما برای نوزاد خطرناک است؟ برا کودکان خردسال چطور؟
سفر هوایی برای نوزادان و کودکان خردسال لزوماً خطرناک نیست؛ اما نیاز به برنامهریزی و احتیاط دارد. سفر هوایی با نوزاد یا کودک خردسال میتواند یک تجربه هیجانانگیز و خاطرهانگیز باشد، اما بسیاری از والدین نگران خطرات احتمالی آن هستند. در این خصوص، منابع معتبر پزشکی و ایمنی هوایی، ضمن تایید امکانپذیر بودن این سفر، بر اهمیت رعایت برخی نکات ایمنی تاکید میکنند.
به هر حال باید آگاه بود که تغییر فشار هوا در طول پرواز میتواند باعث ناراحتی گوش در نوزادان و کودکان شود. همچنین محیطهای عمومی مانند هواپیما میتوانند محل تجمع میکروبها باشند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند. تغییر در روال روزانه و محیط جدید میتواند باعث اختلال در خواب و تغذیه کودک شود.
نوزاد از چند ماهگی می تواند سوار هواپیما شود؟
هرچند که نوزادان از تقریباً یک ماهگی آماده سفر با هواپیما هستند؛ اما پزشکان توصیه میکنند برای سفر هوایی کودک خردسال خود، تا سه الی شش ماهگی صبر کنید. سلامت عمومی نوزاد، مدت زمان پرواز، فصل سفر و قوانین ایرلاینها نیز از فاکتورهای تاثیرگذار بر سفر هوایی نوزادان است. ممنوعیت پرواز برای نوزادان تا ده روزگی است.
مدارک لازم برای پرواز داخلی و خارجی کودکان
مدارک موردنیاز برای سفر هوایی کودکان بسته به مقصد، سن کودک و ایرلاین متفاوت است؛ با این حال، به طور کلی، برخی مدارک مشترک برای همه سفرهای هوایی وجود دارد. مهمترین مدرک شناسایی کودک، شناسنامه یا گذرنامه است. از میان مدارک لازم برای پرواز داخلی کودکان، شناسنامه کافی است؛ اما برای پروازهای خارجی، گذرنامه معتبر الزامی است. همچنین هر کودکی، حتی نوزادان نیاز به بلیط جداگانه دارند.
برخی کشورها برای ورود کودکان، گواهی سلامت یا واکسیناسیون درخواست میکنند. بهتر است قبل از سفر در این مورد تحقیق کنید. داشتن اصل و کپی از مدارک شناسایی والدین نیز الزامی است.
آیا بلیط هواپیما برای کودکان نیم بها است؟
هزینه بلیط هواپیما برای کودکان به عوامل مختلفی از جمله سن کودک، ایرلاین، نوع پرواز (سیستمی یا چارتر) و مقصد سفر بستگی دارد. در حالی که بسیاری از افراد تصور میکنند که بلیط هواپیما برای کودکان نیم بها است، این موضوع همیشه صادق نیست.
در بسیاری از ایرلاینها، نوزادان تا دوسال میتوانند بدون اشغال صندلی و همراه با والدین خود سفر کنند. در این حالت، معمولاً هزینه بلیط بسیار کم و به صورت درصدی از بلیط بزرگسال محاسبه میشود که بهعنوان هزینه خدمات و بیمه در نظر گرفته میشود؛ اما به هرحال، برای نوزاد باید بلیت صادر شود.
برای کودکان بین ۲ تا ۱۲ سال، نرخ بلیط معمولاً بین ۵۰ تا ۷۵ درصد بلیط بزرگسال محاسبه میشود؛ اما این نرخ در ایرلاینهای مختلف و حتی در پروازهای مختلف یک ایرلاین ممکن است متفاوت باشد. پس از ۱۲ سالگی نیز معمولا نرخ بلیط مانند بزرگسالان محاسبه میشود.
خرید بلیط هواپیما برای کودک تنها امکان پذیر است؟
اکثر ایرلاینها برای اطمینان از ایمنی و رفاه کودکان اجازه سفر تنها به کودکان زیر ۱۲ یا ۱۴ سال را نمیدهند. این محدودیت سنی به دلایل مختلفی وجود دارد. به طور مثال، کودکان در این سنین ممکن است توانایی مراقبت از خود در مواقع اضطراری یا در طول سفر را نداشته باشند و یا در معرض خطرات مختلفی مانند گم شدن، آزار و اذیت قرار بگیرند. با این حال، برخی ایرلاینها ممکن است در شرایط خاص و با رعایت برخی قوانین به کودکان اجازه سفر تنها را بدهند.
برخی ایرلاینها برنامههایی برای همراهی کودکان بدون همراه در طول سفر ارائه میدهند. در این برنامهها، یک همراه بزرگسال، مسئولیت مراقبت از کودک را بر عهده میگیرد. همچنین اگر کودک در یک گروه سازمانیافته مانند گروه مدرسهای سفر کند، ممکن است اجازه سفر تنها را داشته باشد؛ اما در هر صورت، برای سفر کودک تنها، رضایتنامه کتبی والدین یا قیم قانونی الزامی است.

سفر هوایی با کودک
بار مجاز کودک و بار مجاز نوزاد در هواپیما چقدر است؟
مقدار بار مجاز برای کودکان و نوزادان در پروازهای هوایی به چند عامل بستگی دارد، از جمله سن کودک، ایرلاین و نوع پرواز؛ اما به طور کلی اغلب ایرلاینها به نوزادان زیر ۲ سال اجازه میدهند تا ۱۰ کیلوگرم بار به صورت رایگان همراه خود داشته باشند. این بار معمولاً شامل وسایل ضروری نوزاد مانند پوشک، لباس اضافی، شیر خشک و شیشه شیر میشود. علاوه بر بار مجاز بسیاری از ایرلاینها اجازه میدهند تا یک کالسکه تاشو را به صورت رایگان به داخل کابین هواپیما ببرید.
در سفر هوایی با کودک دو ساله و بیشتر، مقدار بار مجاز معمولاً مشابه بزرگسالان است. اما بهتر است برای اطمینان از مقدار دقیق بار مجاز، با ایرلاین یا تور مورد نظر تماس بگیرید.
وسایل مورد نیاز در سفر هوایی با کودک و نوزاد
سفر هوایی با کودکان و نوزادان برای والدین چالشبرانگیز است. اگر این سفر با هواپیما باشد، چه بسا که چالشهای بیشتری با خود به همراه خواهد آورد. در ادامه به وسایل ضروری برای کودکان و نوزادان در سفر هوایی اشاره میکنیم.
وسایل ضروری در هواپیما برای نوزادان
- پوشک
- دستمال مرطوب
- کرم ضد آفتاب
- لباس اضافی
- پستانک و شیشه شیر
- شیر خشک (در صورت استفاده کودک)
- غذای کمکی (در صورت نیاز)
- داروهای کودک
- تبسنج
- آسپیراتور بینی
- کرم سوختگی
- بالش مسافرتی
- عروسک یا اسباببازی مورد علاقه
- کیسههای زیپدار
- کریر نوزاد در هواپیما
وسایل ضروری در هواپیما برای کودکان
- کتابهای قصه و اسباببازی
- تبلت یا گوشی هوشمند
- هدست کودک
- خوراکیهای سالم
- لیوان و قاشق مخصوص کودک
- اسباب بازی های مناسب برای سفر هوایی با کودکان

وسایل ضروری در سفر هوایی با نوزاد
شرایط جوی چه تأثیری روی کودک و نوزاد می گذارد؟
شرایط جوی، به ویژه تغییرات ناگهانی دما و فشار هوا، رطوبت و آلودگی هوا، میتواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت و رفاه کودکان و نوزادان داشته باشد. بدن کودکان به خصوص نوزادان، هنوز در حال رشد و تکامل است و به همین دلیل، نسبت به تغییرات محیطی حساستر است.
ذرات ریز موجود در هوای آلوده نیز میتوانند به عمق ریهها نفوذ کنند و باعث مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت و پنومونی شوند. همچنین تغییرات ناگهانی دما و رطوبت باعث تحریک راههای هوایی و تشدید آلرژیها شوند.
هوای خیلی گرم یا خیلی سرد میتواند باعث بیخوابی یا خواب آشفته در کودکان شده و صداهای بلند و ناگهانی مانند رعد و برق یا تگرگ میتواند باعث ترس و اضطراب در کودکان شود و خواب آنها را مختل کند. هوای سرد و خشک میتواند باعث افزایش شیوع ویروسها و باکتریها شود و سیستم ایمنی کودکان را ضعیف کند. تغییرات فشار هوا نیز باعث گوشدرد، سردرد، بیحالی و تحریکپذیری در کودکان میشود.
توصیه هایی برای سفر هوایی با کودک و نوزاد
برای تجربه یک سفر هوایی آرام و بدون چالش با کودکان بهتر است بهعنوان یک والد، از چند توصیه و نکتهای که در ادامه در مورد آنها صحبت میکنیم آگاهی داشته باشید.
قبل از سفر هوایی چه کارهایی برای کودکمان انجام بدهیم؟
قبل از سفر:
- چک لیست کامل: لیستی از همه وسایل ضروری کودک تهیه کرده و قبل از سفر، همهچیز را آماده کنید.
- بلیط هواپیما: اطمینان حاصل کنید که بلیط هواپیما برای کودک نیز رزرو شده و اطلاعات مربوط به کودک در آن ثبت شده است.
- صندلی کودک: اگر کودک شما زیر دو سال است، برای استفاده از صندلی مخصوص کودک در هواپیما، از قبل با ایرلاین هماهنگ کنید و مطمئن شوید که از وسایل ممنوعه در هواپیما نیست.
- ویزای کودک: در صورت سفر به خارج از کشور، مطمئن شوید که کودک شما ویزای معتبر دارد.
- داروهای کودک: تمام داروهای تجویزشده برای کودک را به همراه نسخه پزشک همراه داشته باشید.
- مشاوره با پزشک: قبل از سفر، با پزشک کودک مشورت کنید تا از سلامت کامل وی اطمینان حاصل کنید.
روز سفر:
- بیدار شدن زودتر: سعی کنید کودک را کمی زودتر از معمول بیدار کنید تا در طی پرواز بتواند بخوابد.
- تغذیه کودک: قبل از پرواز، به کودک شیر یا غذا بدهید تا در طول پرواز گرسنه نشود.
- تعویض پوشک: قبل از ترک خانه و همچنین قبل از سوار شدن به هواپیما، پوشک کودک را تعویض کنید.
- لباس راحت: لباسهای راحت و سبک، هم برای شما، هم برای کودکتان آسایش بهتری به همراه دارد.
- کالسکه: اگر از کالسکه استفاده میکنید، آن را تا کرده و همراه خود ببرید تا در فرودگاه از آن استفاده کنید.
- رسیدن زودهنگام: حداقل دو ساعت قبل از پرواز در فرودگاه حاضر شوید.
در هواپیما و هنگام سفر هوایی، چه کارهایی برای کودکمان انجام بدهیم؟
در طول سفر هوایی با کودکان، به خصوص اگر سفر طولانی باشد میتوانید با اسباببازیها، کتابها، بازیهای ساده و قصهگویی، کودک خود را مشغول نگه دارید. اگر فضای کافی وجود دارد به کودک خود اجازه دهید در راهروی هواپیما راه برود و کمی حرکت کند.
خوراکیهای سالم مانند میوه، سبزیجات و آبمیوه، انرژی کودک را حفظ میکند. به احساسات فرزندتان توجه کنید و اگر احساس ناراحتی یا ترس کرد، او را آرام کنید. اگر کودک شما خسته است، به او اجازه دهید در صندلی خود بخوابد.
جلوگیری از گوش درد نوزاد در هواپیما
یکی از دلایلی که سفر هوایی با کودکان را سخت میکند، تغییر فشار هوا در هواپیما است. هنگام برخاست و فرود هواپیما، این تغییر فشار هوا میتواند باعث ایجاد درد در گوش میانی نوزادان شود. این اتفاق به دلیل تفاوت فشار هوا در داخل و خارج از گوش میانی رخ میدهد. شیپور استاش، لوله کوچکی که گوش میانی را به پشت بینی وصل میکند بهطور معمول به تنظیم فشار هوا کمک میکند؛ اما در نوزادان، این لوله کوتاهتر و باریکتر است و ممکن است به خوبی باز نشود.
راههای جلوگیری از گوش درد نوزاد در هواپیما عبارتند از:
- شیردهی یا دادن شیر خشک در هنگام برخاست و فرود( مکیدن پستان یا شیشه شیر)
- استفاده از پستانک
- خواباندن نوزاد در حالت نیمهنشسته
- اجازه دادن به نوزاد برای خوابیدن
- اجتناب از دادن داروهای ضد احتقان
کنترل گریه کودک و نوزاد در هواپیما
کودکان معمولاً در طول سفر با هواپیما به دلایل گوناگونی از جمله تغییرات فشار هوا، خستگی و بیخوابی، گرسنگی یا تشنگی، حساسیت به صداهای بلند، دلدرد یا بیماری و… گریه و بیقراری میکنند.
در هنگام برخاست و فرود هواپیما، به کودک شیر یا پستانک بدهید تا عمل مکیدن به تنظیم فشار هوا در گوش کمک کند. با آغوش گرفتن، نوازش کردن و صحبت کردن با صدای آرام، به کودک احساس امنیت بدهید. پرواز با هواپیما برای کودکتان یک تجربه جدید است که در آن، احساس امنیت نمیکند؛ اما اگر از والدین خود احساس آرامش و امنیت را دریافت کند با شما همکاری خواهد کرد.
میتوانید برای آرام کردن گریه کودک، او را در آغوش بگیرید و به آرامی تکان دهید یا او را به اطراف بگردانید. اطمینان حاصل کنید که کودک شما گرسنه، تشنه یا کثیف نیست. با اسباببازی، کتاب یا بازیهای ساده، توجه کودک را به چیز دیگری جلب کنید.
در نظر داشته باشید که هر کودکی با دیگر کودکان تفاوت دارد. حتی سفر هوایی با کودک یک ساله و کودک دو ساله نیز متفاوت است؛ بنابراین به نیازهای خاص فرزند خود توجه کنید. همچنین فراموش نکنید که به خودتان نیز اهمیت دهید و استراحت کافی داشته باشید.

کنترل گریه کودک در هواپیما
شرایط تعویض پوشک در هواپیما
شاید از سختترین موارد سفر هوایی با کودکان، تعویض پوشک برای نوزادان است. توالتهای هواپیما معمولاً کوچک و کمجا هستند که همین امر، تعویض پوشک کودک را تبدیل به یک چالش میکند؛ بنابراین بهتر است قبل از سوار شدن به هواپیما و قبل از برخاست یا فرود، پوشک کودک را عوض کنید.
همچنین در طی سفر، یک کیف تعویض پوشک کامل همراه داشته باشید که شامل پوشک اضافی، دستمال مرطوب، کیسه زباله زیپدار، لباس اضافه برای کودک و یک زیرانداز یکبار مصرف باشد. در نظر داشته باشید که لباس کودک را به صورت دکمهدار یا زیپی انتخاب کنید تا برای تعویض آن به مشکل برنخورید.
بهترین زمان برای تعویض پوشک، زمانی است که هواپیما آرام است و کمترین تلاطم را دارد. اگر توالت هواپیما شلوغ است یا امکانات کافی ندارد، میتوانید با استفاده از زیرانداز یکبار مصرف، پوشک کودک را روی صندلی خود عوض کنید.
شرایط رزرو صندلی کودک در هواپیما
قوانین سفر هوایی با کودکان در مورد رزرو صندلی در هواپیما، بهویژه برای نوزادان در هر ایرلاین و باتوجه به سن کودک، تفاوت دارد. برای اطمینان از یک سفر راحت و ایمن، بهتر است قبل از رزرو بلیط، با ایرلاین موردنظر خود تماس بگیرید و اطلاعات دقیق را کسب کنید.
برای کودکان بالای دو سال حتماً باید صندلی مستقل رزرو شود؛ اما به صورت معمول، نوزادان زیر دو سال در آغوش والدین یا همراه خود مینشینند و نیازی به خرید صندلی جداگانه ندارند. در برخی ایرلاینها، نوزاد باید در طول پرواز، بر روی پای والدین بنشیند و با کمربند ایمنی به صندلی والدین متصل شود. هنگام خرید بلیت هواپیما میتوانید صندلی مخصوص نوزاد را انتخاب کنید.
شرایط بردن کالسکه هواپیمایی به داخل هواپیما
بردن کالسکه به داخل کابین هواپیما بهویژه برای مسافران دارای نوزاد و کودک خردسال، بسیار مهم است؛ اما شرایط و قوانین هر ایرلاین در این مورد متفاوت است. هواپیماهای بزرگتر معمولاً فضای بیشتری برای نگهداری کالسکه در کابین دارند و در برخی ایرلاینها، مسافران کلاس تجاری یا فرست کلاس، مجاز به بردن کالسکه به داخل کابین هستند.
همچنین کالسکه باید به اندازه کافی کوچک و سبک باشد تا در فضای مخصوص نگهداری چمدانهای دستی جا شود.
سرگرم کردن کودک و نوزاد در هواپیما
در سفر خارجی با نوزاد و کودکان که مسافت طولانیتر است، ممکن است کودکان از شدت بیحوصلگی، بیقراری کنند. اگر کودک زیر دو سال دارید، در طی پرواز میتوانید با قصهگویی، انجام بازیهای مختلف، انجام دادن کارهایی که میدانید کودکتان را میخنداند و بهعنوان آخرین گزینه، با تماشای کارتون با گوشی یا تبلت، او را سرگرم کنید.
در سفر هوایی با کودکان بالای دو سال، علاوهبر سرگرمیهای گفتهشده، انجام بازیهای دونفره و چالشی و پرسش و پاسخ برای درگیر کردن کودک و پرت کردن حواس وی از فشار هواپیما توصیه میشود.
هنگام فرود از هواپیما، چه کارهایی برای کودکمان انجام بدهیم؟
پس از فرود هواپیما، اولین کاری که باید انجام دهید رسیدگی به نیازهای کودک است. تعویض پوشک، رفع گرسنگی و تشنگی و دیگر کارهای لازم. اگر زمان دارید، پس از فرود هواپیما کمی صبر کنید تا کودک آرام شود یا به خواب برود. برای حمل وی از کالسکه استفاده کنید تا راحتتر باشید. همچنین بعد از سفر هوایی با کودک زیر یک سال، استفاده از هدفونهای کاهش صدا برای حفظ آرامش وی در محیط شلوغ فرودگاه میتواند بسیار کمککننده باشد.
مقررات شرکت های هواپیمایی مختلف برای کودکان و نوزادان
هر شرکت هواپیمایی قوانین و مقررات خاص خود را در مورد سفر هوایی با کودکان و نوزادان دارد. این قوانین ممکن است در مواردی مانند سن کودک، هزینه بلیت، صندلی و تخت کودک در هواپیما، حمل وسایل کودک و سایر موارد متفاوت باشد؛ اما اولویت هر شرکت هواپیمایی در ابتدا حفظ امنیت مسافران به خصوص کودکان است.
استفاده از صندلی مخصوص کودکان (infant seat)، حمل کالسکه به درون کابین هواپیما، حمل لوازم کودک و هزینههای مربوط به رزرو صندلی برای کودکان، از جمله مواردی است که معمولاً در قوانین مربوط به شرکتهای هواپیمایی قید شده است. برای کسب اطلاعات کامل در مورد قوانین مخصوص کودکان، قبل از رزرو بلیت، با آژانس گردشگری تماس بگیرید یا از طریق وبسایت ایرلاین خود، موارد مهم را بررسی کنید.
راحت ترین سفر هوایی با کودک و نوزاد در الفبای سفر
سفر با کودکان و نوزادان به خصوص با هواپیما، یک تجربه چالشبرانگیز برای هر والدی است؛ اما اگر با آگاهی کامل برای این سفر آماده باشید، هم شما، هم فرزندتان سفر راحتتری را بهخصوص در تور خارجی که معمولاً زمان بیشتری در هوا هستید، تجربه خواهید کرد. مواردی مانند جلوگیری از ایجاد فشار گوش، رفع نیازهای کودک قبل، حین و پس از سفر و سرگرم کردن وی، از جمله مواردی است که باید پیش از سفر برای آن آمادگی داشته باشید. شرکتهای هواپیمایی و کادر پرواز نیز معمولاً با خانوادهها همکاری میکنند تا تمام مسافران بتوانند سفر ایمن، آرام و راحتی را تجربه کنند.
سؤالات متداول
1- نوزاد از چند ماهگی میتواند سوار هواپیما شود؟
هرچند که نوزادان از تقریباً یک ماهگی آماده سفر با هواپیما هستند، اما پزشکان توصیه میکنند برای سفر هوایی کودک خردسال خود تا سه الی شش ماهگی صبر کنید.
2- سن مجاز برای سوار شدن هواپیما چند سالگی است؟
طبق قوانین هواپیماییها نوزادان از ده روزگی میتوانند با هواپیما سفر کنند.