جشن گوجه فرنگی اسپانیا یکی از غیرعادی‌ترین و در عین حال پرشورترین رویدادهای فرهنگی این کشور است؛ فستیوالی که هزاران نفر از سراسر جهان را به شهر کوچک بونیول می‌کشاند تا در یک نبرد نمادین با گوجه‌های رسیده شرکت کنند.

این رویداد که با نام‌های لا توماتینا، جشن گوجه اسپانیا یا جنگ گوجه فرنگی در اسپانیا نیز شناخته می‌شود، نه‌فقط یک سرگرمی گروهی، بلکه نمایشی از روحیه‌ی اجتماعی، طنز و آزادی‌خواهی مردم اسپانیاست. در این مقاله با هم به بررسی تاریخچه، نحوه برگزاری، قوانین، نکات جالب و راه‌های شرکت در فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا می‌پردازیم.

جشن گوجه فرنگی اسپانیا چیست؟

جشن گوجه فرنگی اسپانیا که به‌طور رسمی با عنوان La Tomatina شناخته می‌شود، یکی از مشهورترین جشنواره‌های سالانه‌ کشور اسپانیاست که هر سال در چهارشنبه آخر ماه آگوست برگزار می‌شود. محل برگزاری آن شهر کوچک و زیبای بونیول (Buñol) در استان والنسیاست که یکی از بهترین جاهای دیدنی اسپانیا به شمار می‌رود و در طول این روز، میزبان هزاران نفر از شرکت‌کنندگان داخلی و خارجی می‌شود.

در این فستیوال، خیابان‌های بونیول با هزاران کیلوگرم گوجه‌ رسیده پوشیده می‌شود و مردم در فضای شاد و کنترل‌شده‌ای به پرتاب گوجه به یکدیگر می‌پردازند. با اینکه در ظاهر، نوعی «جنگ غذایی» به نظر می‌رسد، اما قوانین مشخص، امنیت کنترل‌شده و تفریح و همبستگی اجتماعی، آن را به یکی از جذاب‌ترین رویدادهای فرهنگی در تور اسپانیا تبدیل کرده است.

جشن گوجه فرنگی

جشن گوجه فرنگی اسپانیا کجا برگزار می‌شود؟

جشن گوجه فرنگی اسپانیا یا لا توماتینا در شهر کوچک و آرام بونیول (Buñol) برگزار می‌شود؛ شهری که در شرق اسپانیا و در استان والنسیا واقع شده است. با جمعیتی حدود ۹ هزار نفر، بونیول در طول سال شهری نسبتاً خلوت و سنتی به‌حساب می‌آید، اما در هفته‌ پایانی ماه آگوست، با برگزاری جنگ گوجه فرنگی در اسپانیا، به مقصدی بین‌المللی برای گردشگران تبدیل می‌شود.

بونیول در فاصله‌ حدود ۴۰ کیلومتری از شهر والنسیا قرار دارد و به‌راحتی با قطار، اتوبوس یا خودرو شخصی قابل دسترسی است. طبیعت کوهستانی اطراف، خیابان‌های باریک و بافت قدیمی شهر، زمینه‌ مناسبی برای برگزاری یک فستیوال خیابانی هیجان‌انگیز فراهم کرده است.

تاریخچه فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا

فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا یا لا توماتینا، گرچه امروز به یکی از مشهورترین جشن‌های خیابانی جهان تبدیل شده، اما منشأ آن به‌صورت دقیق مشخص نیست. با این حال، روایت‌های مختلفی درباره آغاز این سنت در دهه ۱۹۴۰ میلادی وجود دارد؛ هر یک با نگاهی متفاوت به ماجرای اولیه برخورد گوجه‌ها در خیابان‌های بونیول می‌پردازد.

نظریه‌های اصلی درباره آغاز جشن:

• درگیری جوانان در بازار محلی:
  معروف‌ترین روایت می‌گوید که در سال ۱۹۴۵، در جریان یک جشن محلی یا راهپیمایی خیابانی، چند جوان به‌دلیل ازدحام جمعیت با فروشنده‌ای در بازار درگیر شدند. از آن‌جایی که در آن لحظه، گوجه‌های رسیده در دسترس بود، طرفین به سمت هم گوجه پرتاب کردند و این حادثه به‌تدریج تبدیل به یک سنت سالانه شد.

• تقلید از شرکت‌کنندگان در کارناوال‌ها:
  برخی بر این باورند که جوانان شهر برای جلب توجه و تقلید از کارناوال‌های رنگارنگ والنسیا، تصمیم گرفتند با پرتاب گوجه نوعی شادی ساختگی ایجاد کنند که بعدها به استقبال عمومی منجر شد.

• اعتراض طنزآمیز به مسئولان محلی:
  در روایت دیگر، این جشن به‌عنوان راهی برای اعتراض طنزآمیز به مقامات محلی تلقی می‌شود که با پرتاب گوجه، مردم نارضایتی خود را با شکلی غیرخشونت‌آمیز ابراز می‌کردند.

فستیوال گوجه فرنگی در گذشته

ممنوعیت در دوره حکومت فرانکو

در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، به‌دلیل فضای سیاسی بسته و محدودکننده در دوران دیکتاتوری فرانسیسکو فرانکو، برگزاری جشن گوجه فرنگی اسپانیا به‌طور موقت ممنوع اعلام شد. دولت وقت، این نوع تجمع و «بی‌نظمی کنترل‌نشده» را مغایر با ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی تلقی می‌کرد.

اما با اعتراض گسترده مردم و اصرار ساکنان بونیول، این ممنوعیت در دهه ۱۹۷۰ برداشته شد و جشن با نظم بیشتر و همکاری شهرداری، مجدداً احیا شد. از آن زمان، لا توماتینا هر سال با شور و اشتیاق بیشتر برگزار می‌شود و در حال حاضر، از حمایت کامل نهادهای محلی و حتی دولت منطقه‌ای برخوردار است.

 اهمیت جشن گوجه فرنگی در فرهنگ اسپانیا

جشن گوجه فرنگی در اسپانیا تنها یک تفریح فصلی نیست؛ بلکه بازتابی از ویژگی‌های فرهنگی عمیق مردم اسپانیاست: روحیه اجتماعی، شوخ‌طبعی، همدلی و علاقه به جشن و شادی جمعی. در کشوری که کارناوال‌ها، جشنواره‌های خیابانی و آیین‌های سنتی نقش پررنگی در زندگی اجتماعی دارند، فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا نیز جایگاه ویژه‌ای یافته است.

• نماد آزادی و رهایی از فشارهای روزمره: پرتاب گوجه در فضایی بدون قضاوت، بدون رقابت، و بدون ساختار جدی، نوعی تخلیه احساسی برای شرکت‌کنندگان است.

• پویایی اجتماع محلی: ساکنان بونیول این فستیوال را به بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت شهری خود تبدیل کرده‌اند. جشن نه‌تنها شور و نشاط، بلکه گردشگری و رونق اقتصادی برای منطقه به ارمغان می‌آورد.

• ثبت جهانی: جشن لا توماتینا در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از نمادهای فرهنگی اسپانیا در بسیاری از مستندها، فیلم‌ها و رسانه‌های بین‌المللی بازتاب یافته و محبوبیت جهانی آن، موجب افتخار مردم محلی شده است.

جشن گوجه فرنگی اسپانیا

آداب و رسوم و آماده‌سازی برای جشنواره گوجه فرنگی

برخلاف ظاهر ساده و شاد این جشن، آماده‌سازی فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا فرایندی دقیق، منظم و همراه با مشارکت گسترده محلی است. هفته‌های منتهی به روز جشن، شهر بونیول به تدریج تغییر چهره می‌دهد و حال‌وهوای جشن در تمام ابعاد زندگی روزمره مردم آن منطقه حس می‌شود.

مهمترین آداب و آمادگی‌های محلی پیش از جشن:

• تدارکات شهری توسط شهرداری: مسئولان محلی چندین روز قبل از جشن، خیابان‌ها و محوطه مرکزی شهر را برای برگزاری آماده می‌کنند. شست‌وشوهای اولیه، نصب موانع، جانمایی فضاهای مشخص برای شرکت‌کنندگان و برنامه‌ریزی لجستیکی در این مرحله انجام می‌شود.

• تهیه گوجه‌فرنگی مخصوص جشن: گوجه‌هایی که در این جشن استفاده می‌شوند، کیفیت خوراکی ندارند و صرفاً برای مصارف صنعتی یا دورریز پرورش یافته‌اند. شهرداری بونیول قراردادهایی با تولیدکنندگان محلی می‌بندد تا چند صد تُن گوجه رسیده و نرم را در موعد مقرر تأمین کنند.

• همکاری گسترده جامعه محلی: از صاحبان فروشگاه‌ها و رستوران‌ها گرفته تا خانواده‌های ساکن اطراف محل برگزاری، همه در روند آماده‌سازی نقش دارند. برخی از خانواده‌ها خانه‌های خود را با پلاستیک‌های ضخیم می‌پوشانند، برخی داوطلب می‌شوند، و برخی دیگر فضای خود را برای خدمات جانبی مثل دوش یا تعویض لباس در اختیار شهرداری قرار می‌دهند.

• پخش موسیقی و برنامه‌های جانبی: در روزهای قبل از جشن، خیابان‌های بونیول پر از موسیقی، اجرای خیابانی، فروش غذاهای محلی و فضاهای تفریحی کوچک می‌شود. این برنامه‌ها بخشی از سنت سالانه‌اند و افراد محلی آن‌ها را جدی و با افتخار اجرا می‌کنند.

• فضای همبستگی و مهمان‌نوازی: یکی از رسوم زیبا در بونیول، استقبال گرم مردم محلی از گردشگران خارجی است. برخی خانواده‌ها حتی مهمانانی از کشورهای مختلف را به خانه خود دعوت می‌کنند، که بخشی از هویت اجتماعی و روح مردمی این جشن به‌شمار می‌رود.

در فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا چه اتفاقاتی می‌افتد؟

فستیوال گوجه فرنگی اسپانیا یا لا توماتینا یک رویداد ساختارمند و چند مرحله‌ای است که طی تنها چند ساعت، شهر بونیول را به صحنه‌ای پرشور و شاداب تبدیل می‌کند. با اینکه ماهیت جشن شاد و آزاد به‌نظر می‌رسد، اما ترتیب وقایع، برنامه‌ریزی و مدیریت آن به‌گونه‌ای طراحی شده که همه‌چیز با نظم و امنیت کامل برگزار شود. در ادامه، مراحل اصلی جشن را بررسی می‌کنیم:

آغاز فستیوال با «پالو خابون» (Palo Jabón)

پیش از شروع رسمی پرتاب گوجه‌ها، یک آیین سنتی و نمادین به نام پالو خابون برگزار می‌شود. این بخش شامل بالا رفتن از تیرکی بلند و لغزنده (معمولاً چرب‌شده با صابون یا روغن) برای رسیدن به ژامبونی است که در بالای آن آویزان شده است. هرساله شرکت‌کنندگان با خنده و تشویق مردم تلاش می‌کنند از این تیر بالا بروند؛ اگر موفق شوند، آغاز رسمی جنگ گوجه اعلام می‌شود. اگر نه، پس از مدت زمانی مشخص، جشن به‌طور رسمی و بدون فتح تیر آغاز می‌شود.

آیین پالو خابون

شلیک توپ آغازین و ورود کامیون‌های گوجه

در حدود ساعت ۱۱ صبح، با شلیک یک توپ صوتی از سوی شهرداری، مرحله اصلی فستیوال آغاز می‌شود. بلافاصله پس از آن، کامیون‌های مخصوص حمل گوجه فرنگی وارد خیابان اصلی شهر می‌شوند. این کامیون‌ها هزاران کیلوگرم گوجه‌ رسیده و نرم را در میان جمعیت توزیع می‌کنند. هم‌زمان با عبور کامیون‌ها، شرکت‌کنندگان گوجه‌ها را از زمین جمع کرده، آن‌ها را در دست له می‌کنند (برای جلوگیری از آسیب) و سپس به سمت یکدیگر پرتاب می‌کنند.

اوج جشن: نبرد نمادین با گوجه‌فرنگی

پس از پخش کامل گوجه‌ها، جنگ گوجه‌ای واقعی آغاز می‌شود. شرکت‌کنندگان از سراسر دنیا در فضایی مملو از خنده، فریاد، شوخی و نشاط، گوجه‌ها را به هوا، به اطراف و به سمت یکدیگر پرتاب می‌کنند. خیابان‌ها ظرف چند دقیقه به رودخانه‌ای از پالپ قرمز تبدیل می‌شوند. اگرچه فضای جشن غیررسمی است؛ اما همه‌چیز با نظارت مأموران ایمنی، کمک‌های اولیه و داوطلبان محلی به‌صورت کاملاً کنترل‌شده مدیریت می‌شود.

پایان فستیوال و شلیک توپ دوم

پس از گذشت تقریباً یک ساعت، با شلیک دوم توپ صوتی، پایان جشن اعلام می‌شود. در این لحظه، همه شرکت‌کنندگان موظف‌اند پرتاب گوجه را متوقف کنند. بلافاصله نیروهای خدمات شهری، آتش‌نشانی و داوطلبان محلی وارد عمل شده و خیابان‌ها، مغازه‌ها و فضاهای عمومی را شست‌وشو می‌دهند.

فستیوال گوجه فرنگی

پاک‌سازی و دوش گرفتن عمومی

پس از پایان رسمی فستیوال، بسیاری از شرکت‌کنندگان برای پاک‌سازی خود به نقاط مشخص‌شده برای دوش عمومی مراجعه می‌کنند. مردم محلی نیز در این مرحله همکاری جالبی دارند؛ بعضی با شلنگ، بعضی با آب‌پاش و حتی بطری‌های آب به کمک شرکت‌کنندگان می‌آیند تا بقایای گوجه را از سر و لباسشان پاک کنند. لباس‌های رنگی، چهره‌های خندان و محیطی شاد تا پایان روز در بونیول باقی می‌ماند.

قوانین لا توماتینا برای شرکت‌کنندگان

با اینکه جشن گوجه فرنگی اسپانیا فضایی آزاد و پرهیجان دارد، اما برای حفظ نظم و امنیت، شهرداری بونیول قوانینی ساده اما ضروری برای شرکت‌کنندگان وضع کرده است. رعایت این قوانین برای همه الزامی است:

•  فقط از گوجه‌های له‌شده برای پرتاب استفاده کنید تا آسیبی به دیگران نرسد.

• پرتاب بطری، سنگ، یا اشیای سخت ممنوع است.

• لباس مناسب بپوشید و از کفش‌های راحت و محکم استفاده کنید.

• دوربین، موبایل و وسایل گران‌قیمت خود را همراه نداشته باشید یا با کاور ضدآب نگه‌داری کنید.

• پرتاب مستقیم گوجه به صورت افراد یا رفتار تهاجمی ممنوع است.

• به محض شنیدن سیگنال پایان جشن (توپ دوم)، پرتاب گوجه را متوقف کنید.

•  به نیروهای خدمات شهری، داوطلبان و ساکنان محلی احترام بگذارید.

آماده‌سازی برای جشن گوجه فرنگی در اسپانیا

چگونه می‌توان در جشن گوجه فرنگی اسپانیا شرکت کرد؟

برای حضور در فستیوال لا توماتینا، باید از چند هفته قبل برنامه‌ریزی داشته باشید؛ چراکه ظرفیت شهر کوچک بونیول محدود است و محل اسکان یا دسترسی آسان به‌سرعت پر می‌شود. در این بخش، به‌طور خلاصه راه‌های شرکت در جشن و اقامت در منطقه را بررسی می‌کنیم.

رزرو بلیت و ثبت‌نام

برای شرکت در این جشن، باید از طریق سایت رسمی جشنواره یا آژانس‌های معتبر، بلیت ورودی (La Tomatina Ticket) تهیه کنید. معمولاً این بلیت‌ها از اوایل تابستان برای فروش گذاشته می‌شوند و شامل دسترسی به منطقه مشخص، خدمات اولیه (مانند دوش، امنیت، بیمه محدود) و گاهی پکیج‌های جانبی است.

اقامت در بونیول یا والنسیا؟

با اینکه جشن در شهر بونیول برگزار می‌شود، اما این شهر کوچک فقط ظرفیت محدودی برای اسکان دارد. به همین دلیل، بیشتر شرکت‌کنندگان در شهر والنسیا (در فاصله ۴۰ کیلومتری) اقامت می‌کنند و در روز جشن با قطار یا اتوبوس به بونیول می‌روند.

گزینه‌های پیشنهادی برای اقامت در والنسیا:

• Hotel Malcom and Barret – اقامتگاهی اقتصادی و مدرن، مناسب برای جوانان

• Vincci Lys Hotel – چهار ستاره، در مرکز شهر، نزدیک به ایستگاه قطار

• Petit Palace Ruzafa – طراحی مینیمال، مناسب سفرهای کوتاه

• Hotel NH Valencia Center – مجهز، آرام و با دسترسی آسان به مترو

• The Westin Valencia – انتخابی لوکس برای تجربه‌ای متفاوت

تمام این هتل‌ها فاصله‌ای منطقی با خطوط حمل‌ونقل عمومی دارند و رزرو آن‌ها از چند هفته قبل از جشن توصیه می‌شود.

هتل the westin valencia 

توصیه‌های مفید برای شرکت‌کنندگان در لا توماتینا اسپانیا

اگرچه حضور در جشن گوجه فرنگی اسپانیا تجربه‌ای هیجان‌انگیز و فراموش‌نشدنی است؛ اما با رعایت چند نکته ساده می‌توانید روزی بی‌دغدغه و خاطره‌انگیز داشته باشید:

• از لباس‌هایی استفاده کنید که حاضر باشید آن‌ها را دور بیندازید؛ بهتر است سبک، نخی و ترجیحاً تیره باشند.

• حتماً از عینک شنا یا محافظ چشم استفاده کنید تا گوجه در چشمتان نرود.

• وسایل ارزشمند (موبایل، مدارک شناسایی، کارت اعتباری) را در کیف ضدآب و سبک نگه‌دارید.

• کفش راحت و محکم بپوشید (دمپایی یا صندل خطرناک است).

• از پیش محل بازگشت، وسایل تعویض لباس و دستمال مرطوب آماده کنید.

• برنامه حمل‌ونقل خود را دقیق تنظیم کنید؛ اگر در والنسیا اقامت دارید، رفت‌وآمد با قطار یا سرویس جشن را از قبل رزرو کنید.

هزینه حضور در جشن گوجه فرنگی اسپانیا چقدر است؟

شرکت در لا توماتینا اسپانیا رایگان نیست و به خرید بلیت رسمی نیاز دارد. هزینه‌ها بسته به نوع خدمات انتخابی متفاوت‌اند و معمولاً شامل گزینه‌های زیر می‌شوند:

مهمانی رسمی پس از لا توماتینا

پس از پایان جشن، یک مهمانی رسمی شبانه در والنسیا برگزار می‌شود که بلیت آن معمولاً جداگانه فروخته می‌شود:

• محل: باشگاه یا محوطه روباز اختصاصی در والنسیا

• قیمت بلیت: حدود ۱۵ تا ۳۰ دلار

•  شامل: موسیقی زنده، دی‌جی، نوشیدنی، فضای رقص و سرگرمی

جشن گوجه فرنگی اسپانیا؛ فراتر از یک نبرد غذایی

لا توماتینا فقط یک پرتاب گوجه‌فرنگی نیست؛ بلکه لحظه‌ای‌ست برای رهایی از روزمرگی، تجربه خالص شادی انسانی و پیوندی بین‌المللی در دل یکی از سنتی‌ترین شهرهای اسپانیا. اگر می‌خواهید در یکی از رنگین‌ترین و پرانرژی‌ترین فستیوال‌های دنیا شرکت کنید، وقت آن رسیده که با تورهای ویژه اسپانیا و تور اروپا در آژانس الفبای سفر، تجربه‌ای فراتر از معمول را رقم بزنید.

بلیط جشن، اقامت در والنسیا، گشت شهری و راهنمای محلی همه در کنار هم، آماده‌اند تا لا توماتینا را از رویا به واقعیت تبدیل کنند. همین حالا برای رزرو تور اسپانیا تماس بگیرید؛ جنگ گوجه‌ها منتظر شماست!